سینما همواره یکی از تاثیر گذارترین و پر مخاطب ترین رسانه ها در جهان بوده است . همه عوامل دست در دست یکدیگر میدهند تا یک فیلمنامه نویس یا کار گردان ، بسیار قوی تر و راحت تر نسبت به یک نویسنده ، نقاش ، آهنگساز و حتی کارگردان تئاتر داستان خود و عقیده خود را به نظر مخاطبین رسانده و حتی گاهی تحمیل کند ….

یکی از این عوامل جلوه های ویژه میباشد که تقریبا” با ظهور سینما در اختیار سینما گران بوده است و بسیاری از بهترین فیلمها بدون جلوه های ویژه اصلا” یا نمیتوانستند ساخته شوند و یا ساختن آنها لطفی نداشت . بزرگتر ها به خاطر می آورند کینگ کونگ ها و ده فرمان ها و سندباد ها و …. را که ده ها سال پیش ساخته شده اند و اکنون جایشان را به ای تی ها و گودزیلا ها و تایتانیک ها و ارباب حلقه ها  داده اند تا نسل جدید نیز از هیجان سینما لذت ببرد .  به جرات میتوان گفت دیگر فیلم مطرحی در جهان تولید نمیشود که از قویترین جلوه های ویژه برخوردار نباشد .

امروزه با ظهور کامپیوتر ها و پردازنده ها جلوه های ویژه شکل و شمایل متفاوتی پیدا کرده اند و قدرت و سرعت بیشتری به کار ها داده است . برخی کارهای قدیمی را بهتر انجام میدهد و برخی از آنها اصلا” بدون کامپیوتر امکان پذیر نیست .

برای جلوه های  ویژه تعاریف متعددی وجود دارد یا میتوان بوجود آورد ولی به طور ساده و خلاصه باید گفت جلوه های ویژه آن چیزی است که هنگام فیلم برداری دیده نمیشود و با تغییراتی مقابل چشمان بیننده قرار میگیرد .

من جلوه های ویژه را به دو دسته تقسیم میکنم :  اول آن که  حتما”  همه باید ببینند و دوم آنکه حتما”  هیچکس نباید ببیند !

خوب مورد اول که مشخص است ، از یک تصادف معمولی اتوموبیل ها تا فوران آتشفشان ها و زلزله ها و …. قطعا” کارگردان تلاش میکند تا آنها با شدت هر چه بیشتر نمایش داده شود و بر هیجان کار بیفزاید . به این دسته میتوان موجودات عجیب و غریب و تخیلی را نیز اضافه کرد.

اما بحث ما بیشتر در مورد دوم است . در جایی که متخصصان جلوه های ویژه تلاش میکنند مواردی که امکان فیلم برداری وجود ندارد را به وجود بیاورند و یا فیلم های گرفته شده را خوش آب و رنگ تر و واقعی تر کنند . صحنه هایی را خلق کنند که وجود خارجی ندارند ولی باید کاملا” طبیعی به نظر رسیده و بیننده متوجه  کامپیوتری بودن آن نشود.

نمونه های بیشماری را میتوان مثال زد . باورتان میشود کشتی عظیم الجثه تایتانیک  و آن صخره ها و طوفان ها و … درون یک استخر و با کمک یک ماکت کشتی ساخته شده است .  مبارزه گلادیاتور را با یک پلنگ به خاطر دارید؟ گلادیاتور و پلنگی که هرکدام کیلومتر ها دور از هم فیلم برداری شده و با حریف خیالی جنگیده اند و سپس آنها را در کنار یکدیگر تلفیق کرده اند.

در همان صحنه بسیاری از تماشاگران این مبارزه و یا مسافرانی که در کشتی تایتانیک به این سو و آن سو پرتاب میشوند یا وجود خارجی نداشته و یا در جای دیگر فیلمبرداری شده و از آنها با مهارت کپی برداری شده است !

خوب این جای دیگر کجاست ؟ چگونه دو تصویر را از محیط فیلمبرداری جدا کرده و با یکدیگر تلفیق میکنند ؟ درمطلب بعدی سعی میکنم  شما را با این تکنیک آشنا کنم که به آن کروماکی و یا تکنیک پرده آبی یا پرده سبز  میگویند. ( مطلب بروزرسانی میشود )

نمونه ای از جلوه های ویژه بصری – Visual Effects (VFX) :